Grote weegbree
Over deze plant
Een van de meest algemene plantensoorten die we tegenkomen is de Grote weegbree of Plantago major. Ook al ken je deze plant niet bij naam, je hebt ze vast al eens tegengekomen. Doorgaans gekend als onkruid, doch kent weegbree een lange geschiedenis als een genezende plant, vaak ook ‘de pleister van de natuur’ genoemd.
Fysische kenmerken
Overal waar gelopen wordt tref je de soort, die een echte tredplant is, aan. De vrijwel gave, soms golvende, bladeren staan in een grondrozet. Het lijken parallelnervige bladeren, welke indruk nog versterkt wordt doordat de nerven doorlopen in de bladsteel. Jonge bladeren kunnen wat harig zijn, vooral dichtbij de bladsteel, oudere bladeren zijn dan weer lederachtig en glad. Volwassen bladeren kunnen tot 28cm groot worden. In het midden van de rozet ontwikkelt zich een ronde stengel met een bloeiwijze die we een aar noemen. In deze aar staan veel kleine bloemen heel dicht op elkaar. De bloem is ca. 2mm lang met 4 gelige stippen. De meeldraden zijn eerst paars, daarna bruin-geel. Tijdens de bloei, die van beneden naar boven plaatsvindt, zie je eerst grijze stempels uit de bloemen te voorschijn komen en naderhand witte meeldraden, met helmknoppen, die ver naar buiten steken. Naderhand zie je enkel nog, maar heel lang, de doosvruchten in de aar staan.
Medische kenmerken
Grote weegbree is een veelzijdig helende plant. Je kunt het zowel inwendig als uitwendig gebruiken. Het is verzachtend op de luchtwegen, een slijmoplossend kruid met adstringerendesamentrekkend, bloedstollend ontstekingswerende werkzaamheden. Daarnaast bevat het fytonutriëntenBioactieve stoffen met positief effect op de gezondheid. die zorgen voor een anti-allergische werking.
Doeleinden
- Behandelen van Infecties
- Ontstekingsremmend bij wondverzorging
- Anti allergische werking
- Antibiotische werking
- Antibacteriële werking
- Schimmelwerende werking
- Verlichtend bij aandoeningen van de bovenste luchtwegen.
- Bevorderend bij uitscheiding en ontlasting.
Werkzame bestanddelen
Medische toepassingen
Laxeermiddel
De zaden van deze plant kunnen op heel worden ingenomen als een werkzaam maar onschadelijk laxeermiddel.
Hoest
- Tegen hoesten, kinkhoest, heesheid, keelpijn helpt een behandeling met een aftreksel. Gebruik één theelepel op een glas water. Je kunt ook gewoon op een rauw blad kauwen, deze bevatten de meeste slijmstoffen.
- Tegen hoest bij kinderen gebruik je het ingedikte sap gezoet met suiker of honing als siroop.
- Bij amandelontsteking kun je het sap gorgelen
Wondverzorging
Bij bloeduitstortingen, ontstoken wonden, verbrandingen, zwellingen, insectensteken.
Gekneusde bladeren leggen en op z’n plaats houden met verband of een ander stuk textiel.
De bladeren kun je in je handen kneuzen maar beter nog is het malen tussen stenen met een scheutje water of eventueel kauwen in je mond. Ook een olie van weegbree werkt hier perfect voor.
Oogontsteking
Het sap kan worden gebruikt als oogwater bij droge of ontstoken ogen.
Medische bereidingen
Aftreksel of thee
Een aftreksel of thee wordt gemaakt met gedroogde bladeren. Deze worden op een temperatuur gedroogd tussen de 40 en 50 °C. Let bij het drogen op dat de bladeren niet bruin worden.
Tinctuur
Een tinctuur wordt gemaakt in een verhouding van 1 deel verse bladeren op 2 delen vodka. Bewaar in een afsluitbare pot (confituurpot, conservenpot, weckpot). Schud en laat 4 tot 6 weken rusten. Zeef ze en bewaar ze in dezelfde pot. Je kunt dit op z’n minst een jaar bewaren in een donkere koele ruimte.
Olie
Wrijf de bladeren proper met een doek. Zorg ervoor dat de bladeren droog zijn anders gaan ze schimmelen. Hak ze fijn en doe ze in een afsluitbare glazen pot. Druk de fijngesneden bladeren niet aan, zo kan de olie mooi tussen de bladeren vloeien. Overgiet met sesamolie, amandelolie of olijfolie en sluit het deksel goed af. Laat 4 tot 6 weken rusten op een warme maar donkere plaats. Zonlicht breekt de olie af. Daarna zeef je de olie door een neteldoek en pers je die goed uit. Bewaar nu koel en op een donkere plaats in een goed afgesloten pot.
Zalf
Zalf maak je van je eerder gemaakte olie. Hiervoor voegen we een stabilisator toe. Je kunt zonnebloemwas of bijenwas gebruiken. Voor een potje van 60 ml gebruik je 4 eetlepels weegbreeolie en 1 koffielepel was. Zet het potje in heet water en laat het au bain-marie opwarmen tot de was gesmolten is, ment het mengsel zachtjes en laat het stollen in een koudwaterbad. Zelfgemaakte zalf bewaar je ongeveer een jaar lang op kamertemperatuur.
Eetbare delen
De volledige plant is eetbaar. Wortels, bladeren en zaden. Jonge en kleinere bladeren zijn smaakvoller en iets minder bitter.
Grote weegbree is zeer voedzaam, het bevat calcium en vitamine A, C & K
De zaden zitten boordevol vezels.
Pluk weegbree nooit aan de rand van een akker of langs een drukke weg. Pesticides en vuile uitlaat vinden zich een weg naar de plant.
De plant als voedsel
Rauwkost
De rauwe bladeren kunnen zo gegeten worden. Je kunt ze gebruiken in salades en smoothies. Ze zijn licht bitter van smaak. Gebruik bij voorkeur de jonge bladeren.
Ook de jonge soepele groene zaadscheuten zijn rauw eetbaar.
Als groente
- Bereid de bladeren zoals je spinazie zou bereiden. Geblancheerd en eventueel afgestoofd met wat boter en peper een zout.
- Als asperge stoof je de soepele jonge groene zaadscheuten in wat olie met eventueel wat knoflook in een pan en kruid het daarna af met peper en zout.
In soep
Je kunt de grote weegbree bladeren ook gebruiken in je soep.
Als kruid
Snipper de bladeren fijn en gebruik ze als een strooikruid zoals peterselie. Meng ze onder salades, humus, op een belegde boteram, …
Als thee
Weegbree thee is een aangename licht bittere thee. Zet de tee van een aantal weegbreebladeren en laat enkele minuten trekken. Je kunt ook je gedroogde bladeren gebruiken (zie medische bereidingen, aftreksel of thee). Je kunt eventueel een weinig zout toevoegen om de bitterheid wat tegen te gaan.
Op deze pagina
Taxonomie
| Familie | WeegbreefamiliePlantaginaceae |
| Geslacht | WeegbreePlantago |
| Soort | GroteMajor |
- Nederlands
- Latijn
Ook gekend als: Wegebladen, Treewegen, Platvoet, Weegwortel, Wijkerblad, Konijnenblad, Vrouwtjes plantein, Broadleaf plantain.
Habitat
- Tuinen
- Weiland
- Braakliggende gronden
- Bermen
Inheems in Europa en Asië maar vrijwel overal de hele wereld verspreid.
Bloeiperiode
Zaden
De zaden behouden kiemkracht tot op zijn minst 5 jaar, en vaak ook langer.
Kiemen gebeurt vanaf het voorjaar.
Zon
- Half schaduw
- Volle zon
De plant verkiest volle zon maar kan ook groeien in half schaduw.
Bodem
Vochtigheid
- Vochtige grond
- Matig vochtige grond
Bodem
- Voedselrijke bodem
- Matig voedselrijke bodem
Deze plant gedijt op alle grondsoorten, ook op belopen paden.
Bestuiving
Bestuiving via de wind.
Gelijkende soorten
- Ruige weegbree (Plantago media).