Water
Vinden, filteren, zuiveren, transporteren en bewaren van water
Water is één van de belangrijkste aspecten van survival. Ons lichaam heeft voldoende water nodig om te overleven. Het spreekt voor zich, want ons lichaam bestaat voor 60% uit water. Bij een te kort voel je je energieloos, kun je niet meer helder denken, kun je prikkelbaar worden, heb je een verhoogd risico op een beroerte, kun je sneller oververhitten, zorgt voor een vertraagd metabolisme, zorgt voor hoofdpijn tot uiteindelijk je organen het begeven. In tegenstelling tot ongeveer 3 weken zonder voedsel, kunnen we slechts ongeveer 3 dagen zonder water. Water houd ons koel en zorgt ervoor dat onze nieren onze afvalstoffen kunnen verwerken, het is noodzakelijk om te ademen en we hebben ook voldoende water nodig om ons voedsel te verteren. Bij een lichaam die niet voldoende is gehydrateerd zal onze spijsvertering water halen uit vitale spieren en organen om het voedsel te verwerken. Eten zonder drinken kan je lichaam dus nog meer uitputten. Zorg eerst voor voldoende water, ook al knort je buik van de honger en daarna pas voor voedsel.
Hoe hoger de temperatuur en hoe meer fysieke inspanningen je levert, hoe meer water je dient te drinken.
Het is dus vanzelfsprekend dat water een topprioriteit is wanneer je in een survival situatie beland. Maar hoe kom je aan voldoende voorraad, hoe vul je die bij, neem je die mee en misschien wel het voornaamste: “Hoe zorg je ervoor dat het water die je drinkt veilig is?”
Voor we je uitleggen waar je water kan vinden leggen we je uit hoe je het drinkbaar maakt.
Dit doen we door het water te filteren. Ben je niet zeker of het water wel drinkbaar is dan hebben we nog een tweede stap nodig om het water te zuiveren van ongewenste stoffen en/of bacteriën. Bij twijfel sla je nooit stap twee over, neem geen risico’s!
Het drinken van slecht water kan leiden tot diarree, uitdroging, … tot zelf ziektes met de dood tot gevolg. Om je een idee te geven hoe belangrijk schoon drinkwater is: Jaarlijks sterven nog steeds ongeveer 250.000 kinderen door gebrek aan proper water. Neem dus geen risico, en zorg dat je zeker bent van je stuk voor je water drinkt. De nadelen wegen véél zwaarder door dan het voordeel van je dorst te lessen.
Een gemiddeld persoon verliest 2-3 liter water per dag. Zelfs al lig je in de schaduw te rusten dan verlies je alsnog een liter. Bij zware inspanningen en een warm klimaat loopt dit aantal snel op. Zorg er dus voor dat je voldoende drinkt om dit aan te vullen. Dit door water te drinken of voedsel te eten met voldoende sappen.
Bij overgeven of buikloop verlies je veel water, drink in dit geval zeker voldoende om dehydratatie te voorkomen.
Op deze pagina
Zout
Uitzondering: Zoutinname is niet aangeraden als je op een beperkte watervoorraad moet leven, dit zorgt er voor dat je nog verder gaat uitdrogen
Waar vind je zout?
Stel je draagt geen zout bij je dan moet je op zoek gaan naar zout, dit kan in de natuur als elders.
Je vind zout in keukens, restaurants, warenhuizen, sommige zwembaden, veeboerderijen (liksteen), …
Aan de kust kun je zeewater destilleren of aanlegen met drinkbaar water en laten verdampen. Drink echter nooit zeewater!
Daarnaast bevatten een aantal planten aan zee ook zouten.
– okkernootfamilie bladeren koken
– klein hoefblad, bladeren drogen en verbranden as is een zoutvervanger
Troebel water?
Voor je je water veilig maakt is het vaak interessant water voor te filteren, dit haalt het meeste vuil uit het water en zorgt ervoor dat je filters zoals een LifeStraw, Sawyer, … langer meegaat. Daarnaast ziet het er ook appetijtelijker uit.
Ook bij het drinkbaar maken aan de hand van tabletten, koken, … is het aangeraden om voor te filteren, het is niet alleen fijn om helder water te kunnen drinken, het maakt het ook een stuk veiliger. De fijne deeltjes in troebel water zijn een schuilplaats voor bacteriën, virussen en parasieten. Gebruik je tabletten om je water te filteren dan bestaat de kans dat je water niet 100% veilig is als je deze deeltjes niet voor filtert. De werking van deze producten is niet optimaal in troebel water.
Hieronder bespreken we een aantal technieken om je troebel water voor te filteren.
Voorfilteren
Voor we van start gaan is het belangrijk te weten dat het soms nodig je water meermaals moet filteren voor je mooi helder water krijgt. Hoeveel je moet het filteren moet herhalen is sterk afhankelijk van welke methode je kiest. Niet tevreden van de helderheid van je water? Herhaal het proces en gebruik als troebel water je eerder gefilterd water tot je water niet helderder wordt.
Voorfilteren kun je op verschillende wijzen. Er van uitgaande dat iedereen wel een stuk doek bij zich heeft is de meest voor de hand liggende methode het filteren door middel van een doek. Dit kan zijn: kledij, sjaal, shemagh, …
Voor het beste resultaat vouw je je doek een aantal keer dubbel en spant dit rond je beker, pot, of wat je voorhanden hebt. Beschik je over een stuk touw, dan kun je dit ook handen vrij gaan doen. Haal het touw een aantal keer rond je doek en beker en span dit aan. Daarna giet je langzaam het troebele water door het doek (1). Mogelijks zal je dit gefilterde water meermaals door een doek moeten gieten voor het beste resultaat.
Helaas is het resultaat sterk afhankelijk van het soort doek die je hanteert, zie dit als een soort zeef, hoe groter de gaten hoe meer vuile deeltjes door de zeef gaan. Daarom is het beter een andere methode te gebruiken. Heb je een koffiefilter op zak (2), of beter nog een speciale filter zak (3), dan gebruik je dezelfde methode als hierboven beschreven. Je zult zien dat dit een beter resultaat zal geven.
Tip: Heb je koffiefilters op zak dan kun je het jezelf wat gemakkelijker maken als je met een stuk bast van bijvoorbeeld een berk een trechter maakt waar je de filter in kan laten rusten, zo heb je minder kans dat je filter gaat scheuren.
De speciale survival filter zakken zijn beschikbaar van het merk Helikon-Tex en Brown’s Bushcraft. Waarvan de laatste herkend wordt door de SAS survival legende John “Lofty” Wiseman. Beiden zijn geïnspireerd op een ontwerp gebruikt door het Britse leger tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hoewel er nog meerdere merken online te vinden zijn is het moeilijk de kwaliteit en doeltreffendheid ervan te achterhalen. Omwille van deze reden houden we het op de twee eerder genoemde merken. Het gebruik is eenvoudig, alvorens je van start gaat de zak te vullen maak je deze eerst nat. Dit zorgt ervoor dat de vezels gaan opzwellen en zorgt voor een beter resultaat. Eenmaal gevuld kun je de zak ergens ophangen en je beker eronder plaatsen.
Beschik je echter enkel over een doek en twee bekers, dan kun je volgende methode hanteren. De bekers kunnen plastic flessen zijn waar je de drinktuit van snijdt, potten, mokken, kommen, … Je doek wordt hier gebruikt als wiek, je kunt deze methode dus ook met een katoenen touw gaan uitvoeren. Deze methode werkt beter dan de eerste methode (1) maar je zal wat meer geduld nodig hebben.
Voor je je van start gaat plaats je de eerste beker hoger dan de bovenrand van de andere. Daarna rol je het stuk doek op tot een wiek. Daarna vul je de bovenste beker met water, je plaatst de wiek tot op de bodem van dit vat en laat het over de rand hangen zodat het water van de wiek in het onderste vat kan druppen. (4)
Als alternatief kun je ook een wijnstok gebruiken, het water loopt van de wortel tot boven aan de plant, de onderkant van de wijnstok moet dus in je bovenste pot.
Ook met een terracotta pot, uiteraard zonder gat, kun je dezelfde methode gaan hanteren als de koffiefilter maar we gaan er van uit dat een doorsnee mens niet met een terracotta pot op zak loopt.
Doe het zelf filter
Deze filter bestaat uit meerdere lagen en kan net zo efficiënt werken als de eerder beschreven filter systemen.
Benodigdheden:
- Lege plastic fles
- Doek of watte
- Beker of kom, pot, …
- Eventueel een koord om je filter op te hangen
- Zand
- Grind (kleine steentjes)
- Houtskool of Actieve kool
Voor we beginnen is het belangrijk dat je weet dat actieve kool niet hetzelfde is als houtskool uit een kampvuur. Actieve kool filtert giftige stoffen en schadelijke chemicaliën uit het water. Houtskool uit een kampvuur haalt amper schadelijke stoffen uit je water, er wordt wel gezegd dat het de geur van je water enigszins verbeterd. In principe zou je dus het water na het filteren met deze filter in combinatie met de actieve kool onmiddellijk kunnen drinken. Toch neem ik persoonlijk geen risico’s en kook ik het water alsnog. “Better safe than sorry”
Belangrijk: Voorfilteren is niet voldoende om veilig water te drinken, na het voorfilteren is het noodzakelijk je water nog veilig te maken voor consumptie.
Veilig drinkwater?
Koken, jodium, filters, tabletten, chloor …
Tekenen van dehydratatie
Als je meer water verliest dan je inneemt kun je de volgende symptomen vertonen:
- Donkere urine, of geen urine
- Duizeligheid of flauwvallen
- Droge huid, ogen en mond
- Grote dorst
- Vermoeidheid
- Hoofdpijn
Aarzel niet en neem wat extra water in. 60% van de Vlamingen/Nederlanders is onvoldoende gehydrateerd.
Waar vind je water?
Aan de kust
Water vinden aan de kust lijkt misschien belachelijk eenvoudig maar dat is het zeker niet. De zee is namelijk water, toch? Helaas is het water van de zee is te zout om te drinken. Het zal je snel uitdrogen als je het drinkt. Hoe vind je dan wel drinkbaar water aan de kust? Wel, er zijn een aantal opties voorhanden.
Je kunt wat van de kustlijn lopen richting de duinen of groene vegetatie, graaf daar een put en wacht tot deze zich vult. Het water boven de zeespiegel zou moeten blijven drijven op het zoute zeewater in je put. Proef even, is het water nog te zout loop dan wat verder weg van de kustlijn en probeer opnieuw.
De laatste optie is het condenseren of destilleren van het water. Dit kan met behulp van de zon of een kunstmatige warmtebron zoals een gasvuurtje of houtvuur. Er zijn tal van condensatie- en destillatie technieken die we verder op deze pagina onder de titel “Technieken” graag aan je uitleggen.
In het bos
Lorem ipsum dolor sit amnet.
In de bergen
Lorem ipsum dolor sit amnet.
Velden
Lorem ipsum dolor sit amnet.
Woestijn
Lorem ipsum dolor sit amnet.
Technieken
Douw
Je kunt douw verzamelen door met je sokken door de natte vegetatie te wandelen en daarna je sokken uit te wringen in een beker. Als je andere kledij zoals een shemagh, sjaal, shirt, … rond je enkels kan binden kun je extra vocht verzamelen.
Condensatie
Condensatie is een proces waarbij een gas wordt afgekoeld tot het condensatiepunt, wat resulteert in de transformatie van het gas in een vloeibare vorm.
Hoe je van lucht of waterdamp genoeg water kan verzamelen leggen we je uit in een aantal technieken.
Een eerste techniek die je kunt toepassen is het gebruik van een plastic zak. Als je deze rond een tak van een groene boom met zo veel mogelijk bladeren hangt zal het vocht uit de bladeren uiteindelijk gaan condenseren en langzaam naar beneden druppelen waar het zal verzamelen. Als je een keitje in je zak legt help je de druppels om gemakkelijker hun weg naar beneden in een centraal punt te vinden.
Een tweede techniek is een condensatie put. Je graaft een put naar gelang van het formaat van je zeil. Transparant plastic is aangeraden omdat het de zon door laat en het proces kan versnellen. Het werkt ook met gekleurd plastic maar iets minder efficiënt. Een tarp gebruik je beter niet omdat de damp langs de vezels door kan ontsnappen werkt het zeer inefficiënt, tenzij je echt niet anders kan natuurlijk, dan telt elke druppel.
In het midden van je put plaats je je container. Dit kan een beker, pot, tas, doorgesneden plastic fles, kuksa, enz. zijn. Daarna vul je je put met verse groene bladeren. Let hierbij wel op dat je niet boven je beker legt.
Dek daarna je put toe met je zeil en verzwaar het middelpunt net boven je beker met een kleine kei of wat zand. De randen van je zeil bedek je met zand en/of stenen zodat het netjes blijft liggen. Daarna is het wachten geblazen. Deze techniek werkt echt goed maar echt snel gaat het niet. Hoe groter je put, in diameter wel te verstaan, hoe meer groene bladeren je er in kan plaatsen en hoe groter het contact oppervlak van je zeil met de waterdamp en dus hoe meer condens je opstelling zal genereren.
Ik zou dit echter niet als mijn primaire bron van water gebruiken, de opbrengst is vaak lang niet voldoende om je gehydrateerd te houden gedurende een dag. Maar, … elke druppel telt in een survival scenario.
Een variant hierop is de “coyote well” condensatie put. Deze kan je helpen om van zout water zoet water te maken. Je gaat als volgt tewerk:
Je graaft in het zand tot je put begint te vullen met water. Je plaatst een beker in je put en verzwaard deze met een steen om te vermijden dat je beker gaat drijven. Daarna is het proces hetzelfde als een gewone condensatieput
Tip: Als je langdurig gebruik wil maken van je opstelling dan kan je een flexibel darmpje in je beker leggen die dan bovenaan je opstelling ergens onder een steen ligt. Als je wil drinken haal je het steentje van je darmpje en kun je het gebruiken als een lang flexibel rietje. Zo hoef je niet telkens je opstelling half af te breken. Wat je wel nog dient te doen is af en toe wat verse bladeren aanvoeren.
De coyote well condensatie put kun je ook in het klein toepassen. Hiervoor heb je een grote en kleine plastic fles nodig. Je snijd je bodem van je grote fles en vouwt de bodem naar binnen, maak een brede rand. Snijd de top van je kleine fles, vul deze met zout water en breng deze in de grote fles. Let wel, de grote fles moet wel nog een dop hebben anders verdampt het water gewoon uit de fles. Je plaatst het stevig op de grond, je graaft het weinig in of plaatst het tussen wat stenen. Daarna is het wachten geblazen. Veel water zal het niet opleveren, maar als je niets anders hebt is elke druppel welkom. Reken erop dat je op z’n minst een 50 tal van deze opstellingen nodig zal hebben om je enigszins te kunnen hydrateren.
